Dezenfektan Çeşitleri
Dezenfektan Çeşitleri Nelerdir ?
Dezenfektan çeşitleri Virüslerin cansız yüzeylerde hayatta kalma süresi, vücut sıvısı miktarı, mevcut solunum damlacıkları, çevresel sıcaklık ve nem gibi faktörlere bağlı olarak değişecektir. Bu nedenle bazı konularda bilgi sahibi olmak gerekmektedir.
Hijyen ve Temizlik
Hijyenik temizlik ve bakım yöntemleri ele alınırken ortak bir dil ve bakış açısı oluşturabilmek için öncelikle birtakım kavram ve yaklaşımlardan bahsedilmesi gerekmektedir. Bu kavram ve yaklaşımları başlıcalarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür.
Temizlik ve hijyen
Hijyenik temizlik ve bakım işlemleri, genel bilgi, yüzey ve uygulama bilgileri ve bina kullanıcılarına temiz ve hijyenik ortamlar sağlanması amacını taşımaktadır. Binaların kullanım amacını uzun süre sürdürebilmesi için “Temizlik” ile beraber “Bakım” kavramının da gözden kaçırılmaması gerekir.
Temizlik
Genel anlamı ile temizlik, yüzeylere mekanik veya kimyasal olarak zarar veren ve estetik görünümü bozan her tür olgunun uzaklaştırılması işlemidir. Bu işlemlerin uygulandığı her tür malzeme “yüzey” olarak adlandırılmaktadır.
Bakım ise, temizliği kolaylaştırmak; yüzeylere güzel bir görünüm sağlamak, mekanik ve kimyasal etkilerden korumak amacıyla yapılan uygulamalardır. Temizlik işlemleri ile kir ve artıkların gözle görülenleri uzaklaştırılırken, gözle görülmeyen mikro organizmaların uzaklaştırılması her zaman mümkün olmamaktadır. Bunu sağlayabilmek için dezenfeksiyon işlemleri gerekir.
Hijyen
Temizliğin insan sağlığını tehlikeye düşürmeyecek seviyede olması ya da ortamdaki mikro organizmaların hastalık yapıcı seviyenin altında seyretmesi, yani, güvenli temizlik ortamı olarak tanımlanabilir.
Hijyen ile amaç, ortamdaki mikro organizma sayısının kontrol altında tutulmasıdır. Hijyen, temizlenecek alanların sahip olduğu risk derecesine göre sadece bir temizlik işlemi ile sağlanabildiği gibi, dezenfeksiyon yapılmasını da gerektirebilir. Hastane gibi binaların yüksek hijyen riski içeren bölümleri buna örnek olarak verilebilir. Tuvaletlerde yapılacak her tür temizliği mutlaka uygun bir dezenfeksiyon işlemi izlemelidir.
Dezenfeksiyon
Dezenfeksiyon, yüzeylerde bulunan ve kontaminasyon (mikrobiyolojik kirlenme) kaynağı olabilecek mikro organizmaların sayılarının zararlı etki yapmayacak seviyeye indirilmesidir. Bu işlem başlıca iki şekilde yapılabilir:
Termal dezenfeksiyon
Kimyasal dezenfeksiyon
Termal dezenfeksiyon, sıcaklık etkisi (65-140 °C) ile mikroorganizmaların yok edilmesidir. Ancak her yüzey veya ekipmanın bu yöntemle dezenfekte edilmesi pratik olarak imkansızdır. Bu nedenle dezenfeksiyon işlemi daha çok, bir kimyasal madde, “dezenfektan” kullanılarak yapılır.
Dezenfektanlar mikroorganizmaları iki şekilde yok eder:
Hücre zarını tahrip ederek: Dezenfektan, mikroorganizmanın hücre zarını parçalayarak stoplazmasının akmasına sepep olur. Besi suyunu kaybeden hücre ölür. (Q.A.C, alkol ve aldehid bazlı dezenfektanlar)
Hücre çekirdeğini tahrip ederek: Dezenfektan, mikroorganizmanın hücre çekirdeğine ulaşır. Hücreyi tahrip ederek öldürür. (Halojen bazlı dezenfektanlar)